اصولاً به هر سيستمي كه قادر به خواندن و تشخيص اطلاعات افراد يا كالاها باشد سيستم شناسايي يا Identification System گفته ميشود.
بطور كلي شناسايي خودكار و نگهداري دادهها (AIDC) روشي است كه طي آن تجهيزات خواه سخت افزاي يا نرم افزاري قادر به خواندن و تشخيص داده ها بدون كمك گرفتن از يك فرد هستند.
باركدها، كدهاي دو بعدي، سيستم هاي انگشت نگاري ، سيستم شناسايي با استفاده از فركانس راديويي، سيستم شناسايي با استفاده از قرنيه چشم و صدا و ... از جمله اين راهكارها در اين مقال ميباشند. يكي از جديد ترين مباحث مورد توجه دانشمندان جهت شناسايي افراد يا كالاها استفاده از سيستم شناسايي با استفاده از فركانس راديويي يا RFID ميباشد.
RFID كه مخفف سه واژه Radio Frequency Identification است؛ امروزه توسط فروشگاههاي زنجيره اي بزرگي چون "وال مارت" و "مك دونالد" و نيز سازمانهاي مهمي چون "وزارت دفاع ايالت متحده آمريكا" استفاده شده و امتحان خود را به خوبي پس داده است.
RFID چيست ؟
تصور كنيد كه وارد يك فروشگاه زنجيره اي شده ايد و اقلام مورد نياز خود را داخل چرخ دستي (trolley) قرارداده ايد.
ندوق دار با استفاده از بار كد ميبايستي كه تك تك اقلام داخل سبد را برداشته و اطلاعات آن را توسط باركد خوان (Barcode Reader) يكي يكي به داخل رايانه وارد كند تا فاكتور اقلام انتخابي شما صادر گردد. بسياري از اوقات بدليل آنكه تعداد كالاهاي خريداري شده بسيار زياد ميباشند؛ صفهاي طولانياي در فروشگاههاي زنجيره اي تشكيل ميشود. تازه ، گاهي اوقات نيز مخدوش شدن علائم باركد، از خواندن اطلاعات جلوگيري ميكند ، كه اين خود موجب مشكلات بيشتري ميشود.
با اين فناوري جديد يعني RFID شما سبد كالاي خود را برميداريد و بدون اينكه مجبور به ايستادن در صفهاي طولاني شويد و يا حتي بدون اينكه مجبور باشيد اقلام خريداري شده را به صندوقدار يا نگهبان نشان دهيد، از در خارج ميشويد.
چرا؟ چون برچسب روي كالا ديگر باركد(Barcode) نيست بلكه از نوعRFID ميباشد و خودش با فرستان علائم راديويي كليه اطلاعات جاري خود از قبيل تعداد، قيمت، وزن، ... را به كامپيوترهاي موجود در درهاي خروجي مخابره ميكند.
اين برچسبها داراي دو بخش تراشه و آنتن هستند و داراي عملكرد بسيار ساده اي مي باشند؛ تراشه اطلاعات را از طريق آنتن منتشر ميكند و حسگرهايي در اطراف قرار دارند ،اين اطلاعات را دريافت ميكنند.
از جمله مهمترين محاسن آن كاهش سرقت يا دزدي و محاسبه سريعتر تعداد كالاهاي موجود در انبار بدون نياز و كمك به نيروهاي انساني است.
اما تنها اشكال اين فناوري گران بودن آن است، اگر چه روزگاري ميرسد كه تمامي اشياء و كالاها اين برچسب ها را مثل باركد خواهند داشت.
بطور كلي RFID يا سيستم شناسايي با استفاده از فركانس راديويي سامانه ي شناسايي بي سيمي است كه قادر به تبادل داده ها بوسيله برقراري اطلاعات بين يك Tag كه به يك كالا ، شي يا .. متصل شده است و يك بازخوان (Reader) مي باشد.
اصولاًسامانههايRFID از سيگنالهاي الكترونيكي و الكترومغناطيسي براي خواندن و نوشتن دادهها بدون تماس بهره گيري مي كنند.
Tag ها وسيله شناسايي متصل شده به كالايي است كه ما ميخواهيم آن را رد يابي كنيم و بازخوانهاReader) )ها وسايلي هستند كه حضور برچسبها را در محيط تشخيص داده و اطلاعات ذخيره شده در آنها را بازيابي ميكنند. با توجه به اينكه اين سيستمها بر مبناي تغييرات امواج مغناطيسي و يا فركانسهاي راديويي كار ميكنند، جهت تقويت سيگنالهاي موجود در محيط گاهي اوقات از آنتن (تقويت كننده سيگنال) نيز استفاده ميشود.
تجهيزات مورد نياز بطور كلي فناوري RFID از تجهيزات ذيل جهت پياده سازي بهيه خود كمك ميگيرد:
1. انواع برچسبTag
2. انواع خواننده بر چسبReader
3. انواع نويسنده اطلاعاتPrinter
4. آنتن- تقويت كننده سيگنال
5. نرم افزار مديريت اطلاعات
6. بانك اطلاعاتي، ساختار شبكه اطلاعاتي
TAG چيست؟
همانطور كه گفته شدTag ها وسيله شناسايي متصل شده به كالا، شيء، فردي هستند كه ما ميخواهيم آنرا رديابي كنيم.
اما اينكه هر يك از كالاها داراي اشكال و ظواهر گوناگون و نيز داراي محيطهاي فيزيكي گوناگوني است، اين ضرورت را ايجاب ميكند تاTag ها را با توجه به ويژگيهاي فيزيكي (ظاهريشان) دسته بندي كنيم.
بطوركلي بعضي از ويژگيهاي ظاهريTagها بصورت زير ميباشد:
الف- Tagهايي كه داراي كفه پلاستيكي از جنسPVC ميباشند و معمولاً در وسط آنها يك سوراخ ديده ميشود كه بسيار بادوام بوده و ميتوان از آنها بارها و بارها استفاده كرد.
ب- Tag هايي كه شبيه كارتهاي اعتباري هستند ومعمولا به آنها كارتهاي هوشمند بدون تمƒاس (Contact less Smart Cards) گفته ميشود.
ج- Tag هايي كه بصورت لايه هاي كاغذي روي برچسب ساخته ميشوند كه به آنها برچسبهاي هوشمند (Smart Labels) گفته ميشود.
د- Tagهايي كه در محيطهاي قابل فرسايش (مثلاً آب يا مايع) به خوبي كار ميكنند. اينگونهTag ها در كپسولهاي شيشه اي قرار دارند.
ه- Tag هاي كوچك كه در داخل اشياء عمومي مثل لباس، ساعت، دستبند و .... كارگذاشته ميشود. اغلب ممكن است به شكل يك كليه يا دسته كليد بنظر برسند.
در صورتيكه بخواهيمTag ها را با در نظر گرفتن منبع انرژي تامين كننده شان دسته بندي كنيم به 4دسته اصلي تقسيم بندي مي شوند:
1Tag -هاي غير فعالPassive Tags كه انرژي و برق مورد نياز خود را ازReaderها بوسيله يكسري از روشهاي تراگسيل بدست ميآورند.
3- Tagهاي فعالActive Tags كه انرژي مورد نيازشان توسط يك باتري داخلي و جهت برقراري ارتباط داراي يك پردازنده، يك حافظه و حسگر مي باشند.
3- Tagهايي نيمه غير فعالSemi-Passive Tags كه علاوه بر استفاده از باتري داخلي شان، ميتوانند از انرژي منتقل شده توسطReader ها نيزبهره مند شوند.
4- Tag هاي دو طرفهTwo way Tags كه علاوه براستفاده از باطري داخلي شان ميتوانند بدون كمك گرفتن ازReader ها ديگر اقسام هم شكل خود را نيز شناسايي كرده و با آنها به گفتگو بپردازند.
Readerچيست؟
قبلاً اشاره شد كه Reader ها وسايل الكترونيكي هستند كه حضور Tag ها را در محيط تشخيص داده و اطلاعات ذخيره شده در آنها را بازيابي ميكنند.
3 دسته عمده Reader ها بصورت:
1.مدل ثابتFixed Type
2.مدل دستيHand held Type
3.مدل كارتPC Card Type
مزاياي استفاده از فناوريRFID
مزايا استفاده از اين تكنولوژي به شرح ذيل ميباشد:
1.كاهش هزينه ها (كاهش فعاليت هاي دستي و افزايش سرعت)
2.اتوماسيون (بدون توقف)
3.كاهش خطا
4.كنترل فرايندهاي غير قابل رويت
5.امكان به روز رساني بر چسب ها بدون دخالت دست
6.امنيت
7.يكپارچگي
كاربری درRFID
مديريت بار مسافران: شناسايي و كنترل بار و اثاثيه مسافران با استفاده از فركانسهاي راديويي RFID .
مديريت دام و گوشت : شايد به جرات بتوان گفت كه يكي از قديميترين كاربردهاي استفاده از فناوري RFID در رديابي و كنترل حركت حيوانات اهلي مخصوصاً گاوهاي شيرده بوده است. امروزه بصورت يك جريان كاملاً متداول، حيوانات همزي و اهلي بوسيله كپسولهاي قابل تزريق و يا Tag هايي كه به گوش حيوانات متصل مي شود؛ به اين فناوري مجهز مي شوند.
كنترل ورود و خروج وسايط نقليه: يكي ديگر از كاربردهاي بسيار شايع استفاده از فناوري RFID كنترل ورود و خروج وسايط نقليه در محلهايي است كه امنيت ورود و خروج ماشينها بسيار مهم و ضروري به نظر ميرسد.
مديريت كتابخانه ها و كتابها : با چسباندن يك Tag (كه كليه مشخصات كتاب در آن ذخيره سازي شده است) بر روي كتاب و قراردادن يكسري از آنتنها وReaderها در محل كتابخانه ميتوان از مزاياي آن بهره جست:
كاربرد فناوري RFID در مباحث پزشكي :ثبت و يا ذخيره سازي اطلاعات بيمار از قبيل نام و آدرس، تاريخ پذيرش و بستري و نيز نوع بيماري ،پزشك معالج ،نوع عمل جراحي و .... در پايين آوردن اشتباهات و خسارات جبران ناپذير در بيمارستان نقش حياتي دارد.
روزنامه جام جم (هفته نامه کلیک)
نظرات شما عزیزان: